پایش و روندیابی تغییرات کاربری اراضی حوضه ابرکوه با استفاده از تصاویر ماهواره ای (۲۰۱۴-۱۹۷۶)

Authors

سید حجت موسوی

استادیار،گروه جغرافیا و اکوتوریسم، دانشکدةمنابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، ایران ابوالفضل رنجبر

دانشیار، گروه مهندسی علوم بیابان، دانشکدة منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، ایران مهدی، حاصلی

دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی علوم بیابان، دانشکدة منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، ایران

abstract

بدلیل افزایش تغییرات مخرّب کاربری اراضی که عمدتاً بوسیله فعالیت های انسانی انجام می گیرد، کشف و بارزسازی تغییرات و ارزیابی اثرات زیست محیطی آنها جهت برنامه ریزی و مدیریت آتی منابع ضروری است. بنابراین هدف از این پژوهش، پایش و روندیابی تغییرات کاربری اراضی حوضه ی کویر ابرکوه در بازه زمانی 38 ساله (2014-1976) به منظور ارزیابی و مدیریت مسائل زیست محیطی از قبیل فشار انسان بر زمین بدون لحاظ نمودن ظرفیت تحمل، و بررسی روند تغییرات مساحتی کاربری ها در جهت شناخت مناطق دارای تنش محیطی می باشد. در این راستا از داده های تصاویر ماهواره ای لندست، سنجنده های mss (1976)، tm (1990)، etm+ (2000 و 2006) و oli (2014)؛ و تکنیک های دورسنجی نظیر طبقه بندی نظارتی و ارزیابی دقت پس از طبقه بندی برای شناسایی نوع کاربری ها، و اعمال توابع تحلیل مؤلفه مبنا، تسلدکپ و تفاضل تصاویر برای پایش تغییرات استفاده شده است. نتایج طبقه بندی حاکی از بارزسازی هفت نوع کاربری شامل اراضی شهری، زراعی، بایر، صخره ای، مرتعی، جلگه رسی و کویر می باشد که سال 2014 با مقادیر ضریب کاپا 18/82 درصد و دقت کل 76/0 بالاترین دقت را دارد. نتایج روندیابی تغییرات کاربری ها بیانگر سیر صعودی سطح اراضی مرتعی (65/5 %)، صخره ای (52/2 %)، بایر (63/3 %) و کشاورزی (04/1 %)، و سیر نزولی مساحت اراضی شهری (33/4 %)، جلگه رسی (89/6 %) و کویر (03/6 %) می باشد. از منظر توابع تحلیل مؤلفه مبنا و تسلدکپ، به ترتیب 748/1 % (4912/306 کیلومترمربع) و 989/3 % (961/699 کیلومترمربع) از سطح منطقه مطالعاتی با تغییرات افزایشی کاربری روبرو بوده، و در مجموع روند کلی تغییرات طبقات افزایشی، صعودی است.بیشترین تغییرات کاربری از نوع مخرب و ویرانگر بوده و از لحاظ فضایی منطبق بر محدوده اطراف مراکز تجمع انسانی مانند شهرهای ابرکوه و مهردشت می باشد.بدیهی است که در اثر تداوم این روند، حوضه ابرکوه در آینده ای نزدیک، تبدیل به یک اکوسیستم غیرفعال مرده می گردد که فاقد هر گونه پتانسیل تولید اکولوژیک و بیولوژیک است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پایش و روندیابی تغییرات کاربری اراضی حوضه ابرکوه با استفاده از تصاویر ماهواره ای (2014-1976)

بدلیل افزایش تغییرات مخرّب کاربری اراضی که عمدتاً بوسیله فعالیت‌های انسانی انجام می‌گیرد، کشف و بارزسازی تغییرات و ارزیابی اثرات زیست محیطی آنها جهت برنامه‌ریزی و مدیریت آتی منابع ضروری است. بنابراین هدف از این پژوهش، پایش و روندیابی تغییرات کاربری اراضی حوضه‌<st...

full text

پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روش مقایسه پس از طبقه‌بندی تصاویر ماهواره لندست (مطالعة موردی: اراضی شهر تهران)

اطلاع از نسبت کاربری­های اراضی و نحوة تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم­ترین موارد در  برنامه­ریزی و مدیریت اراضی است. با آگاهی از نسبت تغییرات کاربری­ها در گذر زمان می­توان نحوة تغییرات در آینده را پیش­بینی نمود و اقداماتی پیشگیرانه و مقتضی انجام داد. هدف از این تحقیق، پایش تغییرات کاربری اراضی کلان­شهر تهران در بازة زمانی (1385-1374) است. نقشه­های کاربری اراضی برای سال­های مورد نظر از تصاویر ...

full text

سنجش فضایی گستردگی شهری با تأکید بر تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای چندزمانه (مطالعه موردی: ارومیه)

گستردگی شهری نوعی الگوی رشد شهر بدون توجه به عواقب و اثرات اقتصادی، اجتماعی و محیطی آن است. این رشد بیرونی در واقع به نوعی توسعه­ی شهری برمی­گردد که از نظر منتقدان باعث از بین رفتن زمین­های کشاورزی، تخریب فضاهای باز و سبز، اتلاف انرژی و تغییرات کاربری اراضی می­شود. روش‌های متعددی برای آشکارسازی تغییرات یک منطقه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای وجود دارد که هر کدام دارای مزایا و محدودیت‌هایی هستن...

full text

پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره‏ای لندست (مطالعه موردی: دشت خان‏ میرزا)

هدف اصلی از این تحقیق پایش تغییرات کاربری اراضی دشت خان‏میرزا با استفاده از الگوریتم‏های مختلف است که از تصاویر ماهوارة لندست 5، 7، و 8 و سنجنده‏های TM، ETM، و OLI برای سه دورة 1996، 2006، و 2016 استخراج شد و نقشة کاربری اراضی دشت با استفاده از چهار الگوریتم حداکثر احتمال، شبکة عصبی مصنوعی، حداقل فاصله، و فاصلة ماهالانویی با استفاده از ضریب کاپا ارزیابی شد. نتایج حاصل از ارزیابی دقت این دو روش ...

full text

پایش (نظارت) تغییرات کاربری اراضی در زیر حوضه دروغ زن فارس با استفاده از RS/GIS

علیرغم محدود بودن منابع آب و خاک استفاده غیر منطقی انسان از سرزمین بر این محدودیت اثر دو چندانی داشته است در این پژوهش با توجه به حساسیت اکوسیستم های منطقه (که جزء جنگلهای زاگرس می باشد) نحوه استفاده از سرزمین درزیر حوزه دروغ زن در استان فارس در دو مقطع زمانی (سالهای 1369 تا 1377) موررد بررسی قرار گرفت و کاربریهای اراضی بین دو مقطع زمانی یاده شده پایش گردید. برای این کار نقشه کاربریهای اراضی ...

full text

بررسی روش های مختلف آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای (مطالعه موردی: منطقه خشک مهران)

تهیه نقشه کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره­ای امکان آشکارسازی تغییرات آن ­را در طول یک دوره فراهم می­سازد. روش­های­ مختلفی نیز برای آشکارسازی تغییرات وجود ­دارد. در این مطالعه از تصاویر ماهواره لندست مربوط به سال­های 1988 و 2007 استفاده و شش تکنیک آشکارسازی تغییرات در منطقه بیابانی مهران استان ایلام با مساحت 146265 هکتار مورد بررسی قرار گرفتند. تکنیک­های آشکارسازی تغییرات مورد استفاده ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
اطلاعات جغرافیایی (سپهر)

جلد ۲۵، شماره ۹۷، صفحات ۱۲۹-۱۴۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023